အေျခခံဂစ္တာသင္ခန္းစာ Plan-1

အေျခခံဂစ္တာသင္ခန္းစာ Plan-1

ၾကိဳတင္မွာခ်င္တာေတာ့ ...

ဒီသင္ခန္းစာမ်ားကို PLAN မ်ားျဖင့္ စီစဥ္ေရးသားထားပါတယ္ ။ PLAN တစ္ခုကို တစ္ရက္တီးဖို႔ရယ္ေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး ။ လူတစ္ေယာက္ႏွင့္ တစ္ေယာက္ သင္ယူလက္ခံႏိုင္စြမ္းခ်င္း မတူၾကပါ ။ PLAN တစ္ခုကို ဘယ္ႏွစ္ရက္တီးတီး အေၾကာင္း မဟုတ္ပါဘူး ။ အဓိကေျပာခ်င္တာေတာ့ PLAN ၂ခုကို တစ္ရက္တည္းမတီးဖို႔ႏွင့္ မေက်ညက္မခ်င္း PLAN အသစ္မတီးဖို႔ပါပဲ … ။ အျမန္လိုခ်င္ေဇာႏွင့္ စည္းကမ္းေတြေမ့ျပီး PLAN တစ္ခုျပီးတစ္ခု အျမန္ကုန္ေအာင္ လိုက္တီးရင္ တိုးတက္ဖို႔ ေႏွးသြားပါလိမ့္မယ္ ။ တတ္ဖို႔မေလာပါႏွင့္ ။ စိတ္ေအးေအးထားတီးပါ ။ ဒီ course မွာ Patternေတြကို ေက်ညက္ေအာင္အဓိကထားတဲ့ စနစ္ျဖစ္တဲ့အတြက္ သီခ်င္းေတြ တီးရအံုးမွာ မဟုတ္ပါဘူး ။ သည္းခံျပီးေလ့က်င့္လိုက္ပါ ။ Patternေတြကို ေက်ညက္သြားတဲ့အခါ ခင္ဗ်ားတို႔  တီးခ်င္တဲ့ သီခ်င္းကို အလြယ္ေလး တီးႏိုင္ပါလိမ့္မယ္ ။ ေနာက္ courseေတြမွာလည္း styles ႏွင့္ songs ေတြတြဲျပီး ေလ့က်င့္သြားမွာပါ … ။ ကဲ... ေပ်ာ္ရႊင္စြာ စလိုက္ရေအာင္ဗ်ား…. ။

Warm-up (လက္ေခ်ာင္းေသြးပူေလ့က်င့္ခန္း)

အေျခခံဂစ္တာသမား (သို႔) အဆင့္ျမင့္ ဂစ္တာသမားပဲျဖစ္ျဖစ္ ဂစ္တာစကိုင္ျပီ ဆိုတာနဲ႔ warm-up ေလ့က်င့္ခန္းေတြ မလြဲမေသြတီးရပါမယ္ ။ ရည္ရြယ္ခ်က္ ကေတာ့ လက္ေခ်ာင္းမ်ား ေသြးပူလာေအာင္ ၊ သန္မာလာေအာင္ ၊ လြတ္လပ္စြာ လႈပ္ရွားႏိုင္ေအာင္ ၊ ဘယ္လက္ႏွင့္ ညာလက္ အေပးအယူမွ်တေအာင္ စသည္တို႔အတြက္ျဖစ္ပါတယ္ ။ အေရးအၾကီးဆုံးကေတာ့ အေျခခံဂစ္တာ ေလ့က်င့္ေနတုန္းမွာ speed ဆိုတာကို ေခါင္းထဲက ထုတ္ထားပါ ။ လုံးဝ မတီးပါနဲ႔ ။    မွန္ဖို႔သာလိုပါတယ္ ။ နည္းစနစ္က်ဖို႔သာ လိုပါတယ္   ။  အေျခခံေလ့က်င့္ခန္းမ်ားကို   down stroke (ဂစ္တာၾကိဳးေပၚမွ ေအာက္သို႔ တီးခတ္ျခင္း) ျဖင့္သာ ေလ့က်င့္ပါမယ္ ။ down-stroke up-stroke ေရးပုံကို အေပၚကပုံထဲမွာ သေကၤတျဖင့္ ျပထားပါတယ္ ။     ေလ့က်င့္ခန္းမ်ား မေလ့က်င့္မီ အစပိုင္းတြင္ ေရးသားခဲ့ေသာ ဘယ္လက္အေနအထား ႏွင့္ ညာလက္ အေနအထား တို႔ကို ေက်ညက္ေအာင္ မွတ္ထား ေစလိုပါတယ္ ။ အၾကံတစ္ခ်ိဳ႕ေပးခ်င္တာကေတာ့

• ဘယ္/ညာလက္အေနအထားမ်ားမွန္ေအာင္ဂရုစိုက္ပါ
• လက္ေခ်ာင္းထိပ္မ်ားျဖင့္ ဖိႏွိပ္တီးခတ္ပါ(လက္ျပားႏွင့္မတီးပါႏွင့္)
• အေႏွးဆံုးကိုတီးပါ ။ Beginnerအတြက္ Tempo 60bpm ဟာအသင့္ေတာ္ဆံုးပါ ။
•  Metronomeျဖင့္က်င့္ပါ ။ (မရွိပါက ဒီစာအုပ္ရဲ႕အသံဖိုင္မ်ားျဖင့္တြဲက်င့္ပါ)     
• အရင္စာအုပ္ကိုသာၾကည့္၍ တီးပါ ။ ျပီးမွအသံဖိုင္ျဖင့္စစ္ေဆးပါ ။ တြဲက်င့္ပါ ။ 

ေလ့က်င့္ခန္း Ex -1 အတြက္ရွင္းျပထားေသာ ေအာက္က example-1 ပံုကိုၾကည့္ပါ ။  

---

ပထမဘားက ၁ၾကိဳး ၊ ဒုတိယဘားက ၂ၾကိဳး ၊ တတိယဘားက ၃ၾကိဳး ၊ စတုတၳဘားက ၄ၾကိဳး တို႔တြင္ တီးခတ္ရပါမည္ ။ lineေပၚတြင္ ေရးထားတဲ့ ဂဏန္းမ်ားက guitar-fret (ဂစ္တာလက္ကြက္) ကို ေဖာ္ျပထားျခင္း ျဖစ္ပါတယ္ ။ ေအာက္ဘက္မွာ ေဖာ္ျပထားတဲ့ ေလးေထာင့္ေမွာက္ခံုေလးမ်ားက down stoke ျဖင့္တီးခတ္ရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း … ။ ေအာက္ဆုံးမွာ ေရးထားတဲ့ ဂဏန္းေတြကေတာ့ ဘယ္လက္ေခ်ာင္းနံပါတ္မ်ား (left finger) ျဖစ္ပါတယ္ ။ အေရးတၾကီး မွာစရာ တစ္ခုသာ က်န္ပါေတာ့သည္ ။ ေလ့က်င့္ခန္း၁မွာ ၁ၾကိဳး၊လက္ကြက္၁တြင္ ဘယ္လက္ညိဳးျဖင့္ တီးခတ္ျပီး၊ ၁ၾကိဳး၊လက္ကြက္၂တြင္ ဘယ္လက္ခလယ္ျဖင့္ တီးခတ္ေသာအခါ …. ဘယ္လက္ညိဳးကို မလႊတ္ပါနဲ႔ ။ ဆက္ျပီးဖိႏွိပ္ထားပါ ။ က်န္ေလ့က်င့္ခန္းမ်ားလည္း ထိုနည္း၄င္းပါ ။ ကဲ..စတီးပါျပီဗ်ားးးး ။  

Ex-1 (လက္ေခ်ာင္း၁ႏွင့္လက္ေခ်ာင္း၂)

Ex-2   (လက္ေခ်ာင္း၂ ႏွင့္ လက္ေခ်ာင္း၃)

Ex-3   (လက္ေခ်ာင္း၃ႏွင့္ လက္ေခ်ာင္း၄)

Ex-3 ကလက္သန္းေလ့က်င့္ခန္းျဖစ္လို႔ အေျခခံသမားေတြအတြက္ နည္းနည္းေတာ့ အခက္ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္ ။ ၾကိဳးစားျပီး ေလ့က်င့္လိုက္ပါ ။

အခုဆိုရင္ ခင္ဗ်ားကို ဂစ္တာသူရဲေကာင္းျဖစ္ေစမယ့္ ေလွကား၃ထစ္ကို တက္ျပီးပါျပီ ။ (ျပန္ဆင္းလည္း လူပ်ိဳမျဖစ္ေတာ့ပါ ) အဲဒီေတာ့ ဆက္လက္ခ်ီတက္ၾကတာေပါ့ ။ ေလ့က်င့္ခန္းတစ္ခုကို ၅မိနစ္ခန္႔ တီးေပးပါ ။ ေလ့က်င့္ခန္း၃ခုတီးျပီးရင္ ၃မိနစ္ခန္႔ နားေပးပါ ။ နားေနခ်ိန္မွာ လက္ေခ်ာင္း ၊ လက္ဖ်ံ ၊ လက္ေမာင္း ၊ ပခံုးတို႔ကို အေၾကာေလ်ာ့ေပး ဆုပ္နယ္ေပးျခင္းသည္ ၾကာၾကာတီးမယ့္ ခင္ဗ်ားအတြက္ အေလ့အက်င့္ေကာင္းမ်ား ျဖစ္ပါေတာ့သည္ ။ ေနာက္ပိုင္းေလ့က်င့္ခန္းေတြမွာ Tablature note အစား stave note နဲ႔ ေရးရမွာဆိုေတာ့ Ex-4ကစျပီး ေရးထား လိုက္ပါတယ္ ။ အဲဒီေတာ့ staff note အေၾကာင္းကို အရင္ဆုံး ေလ့လာလိုက္ရေအာင္ ။

Staff notations

ဂီတကို စနစ္တက် ေလ့လာသင္ယူမယ္ဆိုရင္ ဂီတသေကၤတမ်ားကို ဖတ္ရႈဖို႔ staff note ကိုနားလည္ရပါမယ္ ။ အေခၚအေဝၚ ၂မ်ိဳး ရွိပါတယ္ ။ stave / staff ။ ဘယ္လိုေခၚေခၚ အေရးမၾကီးပါဘူး ။ ဖတ္တတ္ဖို႔သာ အဓိကပါ ။ Staff note ဆိုတာ ဂီတသေကၤတမ်ားအားလံုးကို line၅လိုင္း ၊ space၄ခု ပါဝင္တဲ့ staffေပၚမွာ ေရးသားတဲ့ႏုတ္ပါ ။ staffေပၚတြင္ေရးသားေသာ Clefအမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိၾကပါတယ္ ။ ၾကိဳးတပ္တူရိယာသမားမ်ား ၊ ဂစ္တာသမားမ်ား အတြက္ G Clef ေခၚတဲ့ Treble Clef ႏွင့္ Tablature ကိုေတာ့ အဓိက ေလ့လာရပါမယ္ ။

---

G Clef / Treble Clef

G Clef (သို႔) Treble Clef ဆိုတာ Guitar, Violin , Flute , Oboe စတဲ့ အျမင့္သံတူရိယာမ်ားကို ေရးသားတဲ့ Clef တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္ ။ staff ၅လိုင္း ေပၚတြင္ အေျခခံေရးသားျပီး Line note ႏွင့္ space note ဟုႏွစ္မ်ိဳး ရွိပါတယ္ ။ Line note ဆိုတာ မ်ဥ္းေပၚမွာေရးတဲ့ႏုတ္ျဖစ္ျပီး ၊ space note ဆိုတာ မ်ဥ္း၂ေၾကာင္းၾကားမွာ ေရးတဲ့ႏုတ္ကိုေျပာတာပါ ။ Tablatureနဲ႔မတူပါဘူး ။   Tabက ေနရာကိုျပ ျပီး   staffက အသံ(pitch) ကိုေဖာ္ျပ တာပါ ။ Pitchေတြကို Noteျဖင့္ေရးသားျပီး Noteေတြကိုေတာ့ အဂၤလိပ္အကၡရာ AမွG   A,B,C,D,E,F,G   ဟု စာလံုး7လုံးျဖင့္ အမည္ေပးထားပါသည္ ။

(Line notes) Lineေပၚတြင္ရွိေသာ ႏုတ္မ်ား ကေတာ့ (ေအာက္မွအေပၚသို႔) -

•  1 st   line = E
•  2 nd   line = G
•  3 rd   line = B
•  4 th   line = D
• 5 th   line = F    

တုိ႔ျဖစ္ပါတယ္ ။   Every   Good   Boy   Does   Fine (ေမာင္ရင္ငေတ မိုက္ကန္းသည္) လုိ႔အလြယ္မွတ္ထားလိုက္ပါ

Space notes(မ်ဥ္းၾကားကႏုတ္မ်ား)   ကေတာ့ (ေအာက္မွအေပၚသို႔) ----

• 1 st   space = F
•  2 nd   space = A
•  3 rd   space = C
• 4 th   space = E

တို႔ျဖစ္ၾကပါတယ္ ။ အလြယ္မွတ္ထားဖို႔က   FACE    မ်က္ႏွာ ျဖစ္ပါတယ္ ။ ေအာက္ကပံုကိုၾကည့္ျပီး ႏုတ္ေတြကို အလြတ္က်က္မွတ္ထားရပါမယ္ ။

---

ဒါဆိုရင္ေတာ့ staff note ကို နားလည္သြားျပီ ထင္ပါတယ္ ။ ေနာက္ထပ္ေလ့လာရမယ့္ Time Values အေၾကာင္းကိုေတာ့ Rhythmတီးျပီးမွ ဆက္ရွင္း ပါေတာ့မယ္ ။ ခင္ဗ်ားတို႔ ေခါင္းရႈပ္သြားမွာစိုးလို႔ပါ ။ အခု Rhythm section ကို သြားၾကရေအာင္ ။

Rhythm Exercises

Warm-up ျပီးရင္ Rhythm ေလ့က်င့္ပါမယ္ ။ Chord diagram ဖတ္နည္းကို ေရွ့ပိုင္းက အေျခခံဂစ္တာသင္ခန္းစာ(Intro)မွာ Guitar Tablature ဆိုျပီး ေရးခဲ့ျပီးပါျပီ ။ ထပ္မေျပာေတာ့ပါဘူး ။ သိပ္မေက်ညက္ေသးရင္ ျပန္ဖတ္လိုက္ပါ ။ ေပးထားတဲ့ chord ႏွစ္ခုဟာ ဂစ္တာကို ေထာင္လ်က္ အေနအထား ျပထားတဲ့ပံုစံပါ ။ ၾကည့္တတ္ေနျပီလို႔ ယံုၾကည္ပါတယ္ ။

chordေတြ ၾကည့္တတ္ျပီဆိုေတာ့ Rhythmတီးတဲ့အခါ လိုက္နာသင့္တဲ့ အခ်က္ေလးေတြကို ေျပာျပပါမယ္ ။ Rhythm guitar တီးတဲ့အခါ -

•  pickကို ခပ္ရွည္ရွည္ထုတ္၍ ခပ္ဖြဖြကိုင္ထားပါ ။ (*pickႏွင့္လက္မ ၉၀ ဒီဂရီ)
• ေျခာက္ၾကိဳးလံုး အားရပါးရတီးပစ္လိုက္ပါ ။ Floating ျဖစ္ပါေစ ။
•  တေတာင္ဆစ္တစ္ေခ်ာင္းလံုးလႊဲ၍တီးပါ ။ လက္ေကာက္ဝတ္လႈပ္ရုံမတီးပါႏွင့္ ။
• chordအကူးအေျပာင္းမ်ားကို ဂရုစိုက္ပါ ။ ဆိုလိုတာက ပထမဘားမွ ဒုတိယဘားသို႔ ေျပာင္းေသာအခါ ဒုတိယဘား၏ ပထမစည္းခ်က္ကိုေရာက္မွ chordကို ေျပာင္းပါသည္ ။ ဒုတိယဘားမေရာက္မီ ပထမဘား၏ စတုတၳစည္းခ်က္တြင္ chordကို လက္ကိုဖြလိုက္ျခင္း ၊ ၾကိဳတင္အရွိန္ယူျခင္း မျပဳလုပ္ရပါ ။
• chordကိုင္ထားေသာ လက္ေခ်ာင္းမ်ားကို ၾကိဳးတစ္ေခ်ာင္းခ်င္းတီးခတ္၍ အသံစစ္ေဆး ေပးပါ ။ ၾကည္လင္ ပီသေသာ အသံထြက္ရန္ လိုအပ္ပါသည္ ။
• စည္းခ်က္(Beat)တိုင္းတြင္ ေျခေထာက္ပုတ္၍ 1 2 3 4 ဟုက်ယ္က်ယ္ရြတ္ဆိုပါ ။ အေျခခံမွာ လံုးဝျပဳလုပ္ရပါမယ္ ။ ေျခေထာက္မပုတ္ခဲ့ မေအာ္ခဲ့လ်င္ ေနာက္၂ရြက္မွာ တစ္ေနပါလိမ့္မယ္ ။
• သံမဏိစည္းကမ္းကို ထပ္ေျပာပါအံုးမယ္ ။ "ေႏွးႏိုင္သမွ် အေႏွးဆံုးကိုတီးပါ" ….. ဒါပါပဲ ။ ေလ့က်င့္လိုက္ပါအုံး ။

*** ဒီ အေျခခံဂစ္တာသင္ခန္းစာ planအားလုံးရဲ႕ အသံဖိုင္ေတြကို တစ္ေခါက္စီပဲ တီးေပးထားပါတယ္ ။ ဒါေပမယ့္ ခင္ဗ်ားတို႔ကေတာ့ ႏုတ္ထဲက အတိုင္း (repeat sign) ပါခဲ့ရင္ ... ၂ေခါက္တီးဖို႔လိုပါတယ္ ။ သတိထားေပးပါခင္ဗ်ာ ***

Ex – 4

* note - strumဆိုတာ လက္ခတ္ကိုေျပာတာပါ ။ noteတစ္လံုးခ်င္းတီးတဲ့အခါ strokeလို႔သံုးစြဲျပီး Rhythm တီးတဲ့အခါ strumလို႔သံုးပါတယ္ ။ countကေတာ့ beatingပါ ။ ေျခေထာက္ပုတ္ဖို႔နဲ႕ ပါးစပ္ကရြတ္ဖို႔ပါ ။ C chord diagram မွာ ၆ၾကိဳးကို ( x )လုပ္ထားပါတယ္ ။ မတီးရ/အသံမထြက္ရပါဘူး ။ ဒါေပမယ့္ ဒီေကာ့ဒ္မွာေတာ့ တီးလည္းရပါတယ္ chordေရးတဲ့ပံုစံ အနည္းငယ္သာေျပာင္းသြားတာပါ ။   C/E   လို႔ေရးပါတယ္ ။ အဓိပၸာယ္ကေတာ့   C-chord/bass-E ပါ ။ chord family ထဲကႏုတ္ျဖစ္လို႔ အသံထြက္လည္းရပါတယ္ ။ အေျခခံ Rhythm guitar တီးတဲ့အခါ ၾကိဳး၆ၾကိဳးလံုးကို ညီမွ်ေအာင္ခတ္ဖို႔ လိုပါတယ္ ။ ဒါေၾကာင့္ အားရပါးရတီးပစ္လိုက္ပါ ။  အိုေက … ဒီေလ့က်င့္ခန္းကို ၅မိနစ္ေလာက္ ထပ္တီးလိုက္ပါအံုး ။ ဒီ၂ေကာ့ဒ္ရရင္ Jingle Bells တီးလို႔ရျပီ ။  (လာေနာက္ေနတယ္Rockသမားကို) ။ ဒါက Rhythm ေသြးပူေလ့က်င့္ခန္းပါ ။ ပထမဆံုး chord ေတြျဖစ္လို႔ ေသခ်ာမွတ္ထားလိုက္ပါအံုး ။ 

ေလ့က်င့္ခန္းေလး တစ္ခု တီးျပီးျပီဆိုေတာ့ Time Value အေၾကာင္းကို နည္းနည္း ေလ့လာလိုက္ရေအာင္ဗ်ာ ။

Time Values / Note values

Note values ကေတာ့ note/pitchေတြရဲ႕ တီးခတ္ရမယ့္ တန္ဖိုးကိုေဖာ္ျပတဲ့ အမွတ္အသားေတြျဖစ္ပါတယ္ ။ noteေတြကို အမည္ႏွင့္တကြ မွတ္သားထားရပါမယ္ ။ အထက္ပါဇယားသည္ လြယ္ကူရွင္းလင္းတဲ့ American nameမ်ားျဖင့္ေဖာ္ျပထားျခင္းပါ ။ British nameမ်ားကိုလည္း မွတ္ထားသင့္ပါတယ္ ။ (ကြင္းစကြင္းပိတ္ထဲမွာ British nameမ်ားကိုေရးေပးထားပါတယ္)

• Whole note / (Semibreve)  စည္း(beat)၄ခ်က္တန္ဖိုးရွိ
• Half note / (Minim)            စည္း၂ခ်က္တန္ဖိုးရွိ
• Quarter note / (crotchet)    စည္း၁ခ်က္တန္ဖိုးရွိ
• Eight note / (Quaver)         စည္းထက္ဝက္တန္ဖိုးရွိ …. ။

Whole note က စည္း4ခ်က္ တန္ဖိုးရွိပါတယ္ ။ ဆိုလိုတာက Whole note တစ္လံုးကို တီးခတ္ေသာအခါ 1-2-3-4 ဆိုျပီး စည္း၄ခ်က္(4-beats) ျပည့္ေအာင္ အသံရွိန္ကို ဆြဲထားရပါမယ္ ။ ဥပမာ 4/4 timing ဟူေသာ common time မွာ (4-beats/1-bar) အျပည့္ တီးခတ္ျခင္းကိုဆိုလိုပါသည္ ။ အဲဒီလုိ 1-barအျပည့္ တီးခတ္ရေသာေၾကာင့္ Whole note လို႔ ေခၚေဝၚျခင္းျဖစ္ပါတယ္ ။ Half note ကေတာ့ 1-2 စည္း၂ခ်က္တန္ဖိုးရွိပါသည္ ။ 1-bar၏ ထက္ဝက္၊ စည္း၂ခ်က္တန္ဖိုးရွိေသာေၾကာင့္ Half note ဟုေခၚဆိုျခင္းျဖစ္ပါတယ္ ။ Quarter note ဆိုတာလည္း 1-beat တန္ဖိုးရွိ၍ 1-bar တြင္ Quarter note ၄လံုးပါဝင္ေသာေၾကာင့္ Quarter note လို ႔ေခၚျခင္းပါ ။ Eight note ကေတာ့ 4-beatsပါဝင္တဲ့ 1-barမွာ ႏုတ္၈လံုး ပါဝင္ေသာေၾကာင့္ Eignt noteလို႔ ေခၚဆိုျခင္းျဖစ္ပါတယ္ ။ 4-beats ေရတြက္တဲ့ 1-barမွာ ႏုတ္၈လံုး ပါဝင္ေသာေၾကာင့္ 1-beatမွာ ႏုတ္၂လံုး တန္ဖိုး ရွိပါတယ္ ။ ဒါ့ေၾကာင့္ Eight noteကို ေရတြက္တဲ့အခါ ေျခေထာက္အား ...

ပုတ္ၾကြ - ပုတ္ၾကြ - ပုတ္ၾကြ - ပုတ္ၾကြ ပုတ္ျပီး  ပါးစပ္က 1and - 2and - 3and - 4and ဟုရြတ္ဆိုရပါမည္။ ေအာက္က ပုံကိုၾကည့္ပါ။

ဒါက Eight note ေရတြက္ပံုပါ ။ Eight note မွာ ေျခေထာက္ၾကြတဲ့ အၾကြေနရာ (and)ေနရာ မ်ားကို off-beatလို႔ ေခၚပါတယ္ ။ ေျခေထာက္ပုတ္တဲ့ 1 - 2 - 3 - 4 ေနရာမ်ားကိုေတာ့ on-beatလို႔ ေခၚၾကပါတယ္ ။

Rest (ရပ္နားျခင္းသေကၤတမ်ား)

Rest ဆိုတာ တီးခတ္ျခင္းမျပဳ၊ (အသံမရွိ) ရပ္နားရမယ့္ သေကၤတမ်ား ျဖစ္ပါတယ္ ။ တန္ဖိုးကေတာ့ note တန္ဖိုးေတြ လုိပါပဲ ။ Whole rest ဆိုရင္ 1-bar/4-beats ရပ္နား ၊ Half rest ဆိုလ်င္ 2beats ဘားတဝက္နားျပီး ၊ Quarter rest ဆိုလ်င္ 1beat ရပ္နား ၊ Eight rest ဆိုလ်င္ half beat / စည္းခ်က္တဝက္ ရပ္နားရပါမယ္ ။ အေပၚဆုံးက Time values ဇယားကြက္ကို ၾကည့္ျပီး Note ႏွင့္ Rest ကို တြဲမွတ္ထားလိုက္ပါ ။ (အခု မရွင္းလည္း ေလ့က်င့္ခန္းေတြ တီးရင္းနဲ႔ သေဘာေပါက္သြား ပါလိမ့္မယ္)

Time signatures

Time signature ကေတာ့ နရီျပအမွတ္အသားပါ ။  ကိုယ္တီးခတ္မယ့္ သီခ်င္းရဲ႕ ႏုတ္အမ်ိဳးအစားနဲ႔ စည္းအေရအတြက္ပါ ။ ဥပမာ - ကိုေဇာ္ဝင္းထြဋ္ရဲ႕ အႏႈိုင္းမဲ့ သီခ်င္းက 4/4 timing ပါ ။ မ်ိဳးၾကီးရဲ႕ ညေန သီခ်င္းက 3/4 timing ပါ ။ ကိုအငဲရဲ႕ ေမွ်ာ္လင့္ျခင္းကြင္းျပင္ သီခ်င္းက 6/8 timing ပါ ။ အဲဒီ 4/4 , 3/4 , 6/8 စတာေတြကို Time signature လို႔ ေခၚပါတယ္ ။ Time signature မွာ simple time signature နဲ႔ compound time signature ဆိုျပီး  timing အမ်ိဳးအစားမ်ားစြာ ရွိေသာ္လည္း ခင္ဗ်ားတို႔ အမ်ားဆံုး ၾကံဳေတြ႔ရမွာေတာ့ common time ေခၚ 4/4 timing ပါပဲ ။ ေအာက္က ပံုေလးကို ၾကည့္ပါ ။

ပုံထဲက G-Clef ေနာက္မွာ ေရးထားတဲ့ 4/4 2/4 6/4 6/8 ဆိုတာေတြက Time signatureေတြပါ ။ အရင္ဆုံး 4/4 ဆိုတာကို ရွင္းျပပါမယ္ ။ အေပၚဘက္မွာ ေရးထားတဲ့ 4 ဆိုတာက 1-barမွာ ပါဝင္တဲ့ (beat) စည္းခ်က္အေရအတြက္ပါ ။ 4 လို႔ ေရးထားတဲ့အတြက္ 1-2-3-4လို႔ ၄ခ်က္ေရတြက္ပါမယ္ ။ ေအာက္ဘက္မွာ ေရးထားတဲ့ 4 ကေတာ့  beatရဲ႕ႏုတ္တန္ဖိုးပါ ။ 4ဆိုေသာေၾကာင့္ Quarter note ျဖစ္ပါတယ္ ။ ဒါေၾကာင့္ 4/4 timing တာ 1-barမွာ Quarter note ၄လံုး(ပါဝင္၍) ၄ခ်က္ေရတြက္ရေသာ timingအမ်ိဳးအစားပဲ ျဖစ္ပါတယ္ ။ ပိုျပီးနားလည္သြားေအာင္ ေနာက္တစ္ခု 2/4 ကို ထပ္ရွင္းျပပါမယ္ ။ 2/4 timing မွာ ... အေပၚက 2 ဆိုတာက 1-barမွာ ပါဝင္တဲ့ (beat) စည္းခ်က္အေရအတြက္ပါ ။ 2 လို႔ ေရးထားတဲ့အတြက္ 1-2ဆုိျပီး ၂ခ်က္ေရတြက္ပါမယ္ ။  ေအာက္ဘက္မွာ ေရးထားတဲ့ 4 ကေတာ့  beatရဲ႕ႏုတ္တန္ဖိုးပါ ။ 4ဆိုေသာေၾကာင့္ Quarter note ျဖစ္ပါတယ္ ။ အဲဒါေၾကာင့္ 2/4 timing ဆိုတာ 1-barမွာ Quarter note ၂လံုး(ပါဝင္ျပီး) ၂ခ်က္ ေရတြက္ရေသာ timing အမ်ိဳးအစားပဲ ျဖစ္ပါတယ္ ။ ဒီေလာက္ဆို သေဘာေပါက္ေလာက္မွာပါ ။ ကဲ..ခင္ဗ်ားလက္လည္း warm-upလုပ္ျပီးျပီ ။ chord၂ခုလည္း တီးျပီးျပီ ။ staff note လည္း ဖတ္တတ္ျပီဆိုေတာ့က ၁ၾကိဳးေပၚက note တစ္ခ်ိဳ႕တီးလိုက္ရေအာင္ …. ။
ဒီပုံထဲက note ေတြကိုတစ္ေခါက္ေလာက္ ျပန္ေႏႊးလိုက္ပါအံုး ။ (ေရွ့မွာေျပာျပီးသားပါ)

• Line note မ်ား - (ေအာက္မွအေပၚ) = E G B D F (Every Good Boy Does Fine) 
• Space note မ်ား - (ေအာက္မွအေပၚ) = F A C E (Face)

၁ၾကိဳးေပၚမွႏုတ္မ်ား

လြယ္လြယ္ေလးပါ ။ ပထမဆံုးေတြ႔တဲ့ ႏုတ္လံုးေလးဟာ 4th space မွာေရးထားပါတယ္ ။ ဒါေၾကာင့္ space note ေတြ ကို ျပန္ရႊတ္ၾကည့္ပါ ။ "F A C E" ။ အဲ့ေတာ့ 4th space (E)ေနရာမွာ ေရးသားထားေသာေၾကာင့္ အဲဒီႏုတ္ေလးကို E လို႔ သိလုိက္ရပါျပီ ။ ေနာက္တစ္လံုးက Eႏုတ္ရဲ႕အေပၚ 5th lineမွာ ေရးထားတဲ့ႏုတ္ပါ ။ Line noteေတြကို ျပန္ရြတ္ပါ ။ E G B D F ။ 5th line မွာ ေရးထားတဲ့အတြက္ Fလို႔ သိႏိုင္သလုိ  staff noteရဲ႕သေဘာဟာ ေအာက္မွအေပၚသို႔ အဂၤလိပ္ အကၡရာမ်ားကို အစဥ္လိုက္ေရးထားတဲ့အတြက္ ၊ 4th space (E)ရဲ႕အေပၚ 5th lineမွာ ေတြ႔တဲ့ အတြက္ေၾကာင့္လည္း Fလို႔ အလြယ္တကူ နားလည္ႏိုင္ပါတယ္ ။ ဂစ္တာေပၚမွာေတာ့ ၁ၾကိဳး-လက္ကြက္၁ပါ ။ ဒါဆို ေနာက္ႏုတ္တလံုးျဖစ္တဲ့ Gဟာ မည္သည့္line မည္သည့္spaceတြင္မွ မပါဝင္ေပမယ့္ 5th line (F)ရဲ႕အေပၚမွာ ေရးထားတဲ့အတြက္ Gဆိုတာ နားလည္လိုက္ပါျပီ ။ ဂစ္တာေပၚမွာေတာ့ ၁ၾကိဳး- လက္ကြက္၃ ပါ ။ ဒါဆို အခုေလ့က်င့္မယ့္ ၁ၾကိဳးေပၚမွႏုတ္ေတြက -

•  E (4th space) ၁ၾကိဳး-လႊတ္ၾကိဳး
• F (5th line) ၁ၾကိဳး-လက္ကြက္၁-လက္ေခ်ာင္း၁
• G (above 5th line) ၁ၾကိဳး-လက္ကြက္၃-လက္ေခ်ာင္း၃ တို႔ပါပဲ ။

ေလ့က်င့္ခန္းေတြႏွင့္အတူ ဒီnote ၃လံုးကို မွတ္မိေအာင္လုပ္ပါ ။ ႏုတ္ေတြကို ၾကည့္ျပီးတီးပါ ။ အသံကို အလြတ္က်က္ျပီး မတီးပါနဲ႕ ။ Tabကို ၾကည့္ျပီးလည္း မတီးပါနဲ႔ ။ ေလ့က်င့္တဲ့အခ်ိန္မွာ ႏုတ္ကို ပါးစပ္က ရြတ္ဆိုေပးပါ ။ ရည္ရြယ္ခ်က္က ႏုတ္ေတြကို လက္တန္းဖတ္ႏိုင္ဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္ ။ အေလ့အက်င့္ မျဖစ္ခင္မွာေတာ့ ေတာ္ေတာ္ကို ကသိကေအာက္နဲ႔ သတိထား ေနရပါလိမ့္မယ္ ။ အဲလိုမွ စနစ္တက် မေလ့က်င့္ရင္လည္း တိုးတက္မႈ ေႏွးေကြးပါလိမ့္မယ္ ။

ဒီအေျခခံကစျပီး အေလ့အက်င့္ေကာင္းေတြ လုပ္သြားပါမယ္ ။ အဲဒါကေတာ့ F ကိုတီးျပီး G ကို တီးတဲ့အခါ F တီးခဲ့တဲ့ လက္ေခ်ာင္း-၁ကို မလႊတ္ဘဲ ဆက္ဖိထားပါ ။ speedအတြက္ အေျခခံ building  ျဖစ္ပါတယ္ ။ ၾကိဳးစားတီးၾကည့္ပါ ။ Exeအားလံုး down-strokeနဲ႔တီးပါ ။ ေပ်ာ္ရႊင္ပါေစ ။ 

Ex – 5

Ex – 6

Ex – 7

Add caption

Ex-7 က Quarter နဲ႔ Half note ေပါင္းထားတာပါ ။ Half noteကို 2-beatsဆြဲဖို႔ သတိထားပါ ။ အသံေတြ မျပတ္ပါေစနဲ႔ ။ လြယ္ပါတယ္ေနာ့ ။ ေနာက္ပိုင္းဆို Tabေတြ မေရးေတာ့ပါဘူး ။ staff note ကိုပဲ ၾကည့္ျပီး တီးၾကပါေတာ့မယ္ ။

Ex – 8

Ex – 9

Ex – 10

Ex – 11

Ex – 12

Ex – 13

ဒီေန႔ ခင္ဗ်ားတို႔ E,F,G ဆိုတဲ့ staff-note ၃လံုးကို ခပ္တည္တည္နဲ႔ တီးပစ္လိုက္ႏိုင္ျပီ ။ ဂုဏ္ယူပါတယ္ ေရာ့ကာ ။ စည္းကမ္းလိုက္နာ နည္းစနစ္က်ရင္ ဘယ္ေလာက္ လြယ္ကူတယ္ ဆိုတာ ခင္ဗ်ားသေဘာေပါက္သြားျပီ ။ (ထင္တာပဲ) ။ မိုင္၁၀၀၀ခရီးရဲ႕ အစဟာ ရြာထိပ္ဇရပ္က ဆိုသလို ေနာက္ပိုင္းသင္ခန္းစာမ်ားမွာ ပိုမိုလြယ္ကူေအာင္ တီးခဲ့သမွ် ေလ့က်င့္ခန္းေတြကို တစ္ေခါက္ေလာက္ျပန္ျပီး ကၽြတ္ကၽြတ္ဝါး လိုက္ေပအံုးဗ်ိဳ႕။

Section တစ္ခုတီးျပီးတိုင္း ၂မိနစ္ခန္႔ break-time ယူႏိုင္ပါတယ္ ။ Section အားလံုး တီးျပီးသြားရင္ေတာ့ break-time အၾကီးစားယူခ်င္ယူေပါ့  ။ ဒီေလ့က်င့္ခန္း အားလံုးအတြက္ Tempo ကို 60bpm ျဖင့္သာတီးပါ ။ bpm ဆိုတာ beat per minute / ၁မိနစ္မွာ ပါဝင္တဲ့ စည္းခ်က္ အေရအတြက္ကို ေျပာျခင္းျဖစ္ပါတယ္ ။ 60bpm ဟာ ၁မိနစ္မွာ စည္းခ်က္၆၀ ပါဝင္တဲ့အတြက္ ၁စကၠန္႔မွာ စည္းတစ္ခ်က္ျဖစ္ပါတယ္ ။ Metronome မရွိခဲ့လ်င္ နာရီလက္တံ (စကၠန္႔တံ)ကို ၾကည့္ျပီး ေရတြက္ႏိုင္ပါတယ္ ။ ဒီေလ့က်င့္ခန္းေတြက PLAN-1 အတြက္ပါ ။ ဒီေန႔ ဒါေတြကို ေက်ညက္ေအာင္ဖို႔ အနည္းဆံုး၂ေခါက္ ေလ့က်င့္ရပါမယ္ ။ ေလ့က်င့္ခန္းအၾကိမ္ အေရအတြက္ ကေတာ့ ခင္ဗ်ားတို႔သေဘာပဲ ။ လက္ေခ်ာင္းေလးေတြ ဒဏ္ျဖစ္ေအာင္ေတာ့ မလုပ္နဲ႔ေပါ့ ။ Section အားလံုး ျပီးသြားတဲ့အခ်ိန္ နားခ်ိန္ယူျပီး လက္ေတြကိုအေၾကာေလ်ာ့ေပး ၊ ဆုပ္နယ္ေပးပါ ။ OK !
Plan-1 ကို ေက်ညက္ျပီ ဆိုရင္ေတာ့ Plan-2 ကို ဆက္တီးဖို႔ ေအာက္က link ေလးကို ႏွိပ္လိုက္ပါ ။

အေျခခံဂစ္တာသင္ခန္းစာ Plan-2 သို႔သြားရန္

ရႊင္လန္းခ်မ္းေျမ႔ပါေစ ။

(လူတစ္ေယာက္