Omega-3 (အိုမီဂါ သရီး) ဘာလို႔ နာမည္ၾကီး

(၁) Omega 3 နဲ႕ Omega 3 6 9 က ဘာကြာပါသလဲ ဆရာရွင့္။
(၂) Omega 3 ငါးၾကီးဆီ ၏ ေကာင္းက်ိဳးဆိုးက်ိဳးမ်ားကိုသိခ်င္လို႔ပါ။

(အိုမီဂါ သရီး) ကို Omega-3 fatty acids လို႔ အတိအက်ေခၚတယ္။ လူေတြအတြက္ မရွိမျဖစ္တဲ့ အစာ အမ်ိဳးအစားထဲကတခု ျဖစ္ပါတယ္။ ငါးေတြကေနရတာမ်ားေပမဲ့ ငါးၾကီးဆီလို႔ ေခၚတာမမွန္ပါ။ ဗီတာမင္ (ေအ) မ်ားတာကိုမွ Cod liver oil လို႔ ေခၚရတယ္။

(အိုမီဂါ သရီး) ဟာ ဦးေႏွာက္အလုပ္ေတြနဲ႔ ၾကီးထြားဘို႔ အတြက္ပါ လိုအပ္တယ္။ ေပၚျပဴလာျဖစ္လာကေတာ့ ႏွလံုးေရာဂါျဖစ္မွာကိုတားေပးႏိုင္လို႔ပါ။ အေမရိကန္ ႏွလံုးေရာဂါအဖြဲ႔ ကေနငါးတမ်ိဳးမ်ိဳးကိုတပါတ္မွာ ၂ ခါ စားသင့္ပါတယ္လို႔ အၾကံျပဳထားပါတယ္။

Omega-3 အမ်ိဳးအစားေတြထဲက (EPA) နဲ႔ (DHA) ေတြပါတဲ့ ငါးေတြက Salmon (ဆာလ္မြန္)၊ Tuna (က်ဴနာ)၊ Halibut (ဟာလီဘတ္) ငါးေတြျဖစ္တယ္။ Seafood ပင္လယ္စာေတြထဲက Algae (အယ္လ္ေဂ်း) နဲ႔ Krill (ကေရးလ္) ေတြကေန သာမက အပင္ေတြနဲ႔ Nut oils အေစ့အဆံကရတဲ့ အဆီေတြမွာလဲပါတယ္။ ALA ဆိုတာက Flaxseeds ႏွမ္းၾကတ္ေစ့၊ Flaxseed oil ႏွမ္းၾကတ္ဆီ၊ Canola oil ပန္းႏွမ္းဆီ၊ Soybeans ပဲပုပ္ေစ့၊ Soybean oil ပဲပုပ္ေစ့ဆီ၊ Pumpkin seeds ဖရံုေစ့၊ Pumpkin seed oil ဖရံုေစ့ဆီ၊ Walnuts သစ္ၾကားသီး၊ Walnut oil သစ္ၾကားေစ့ဆီေတြကေန ရတယ္။

သုေတသနေတြအရ Omega-3 ေၾကာင့္ ေရာင္ျခင္းျဖစ္စဥ္ကိုေလ်ာ့နည္းေစတယ္။ ဒါေၾကာင့္ နာတာရွည္ ေရာဂါေတြထဲက ႏွလံုးေရာဂါ၊ ကင္ဆာနဲ႔ အဆစ္နာေရာဂါေတြကိုသက္သာေစမယ္လို႔ ယူဆစရာအေၾကာင္းရွိႏိုင္တယ္။ စားတဲ့အထဲကပါတဲ့ ဒီဓါတ္ဟာဦးေႏွာက္မွာအမ်ားၾကီးလာစုေနတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ဦးေႏွာက္ မွတ္ဥာဏ္၊ စဥ္းစားမႈနဲ႔ အမူအယာ အလုပ္ေတြအတြက္ အေရးပါတာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ တကယ္လို႔ မိခင္ဆီကေန Omega-3 အလံုအေလာက္ မရရင္ ကေလးဟာ အျမင္ဆိုင္ရာနဲ႔ အာရံုေၾကာေတြမွာ အားနည္းႏိုင္တယ္။

ဒီဓါတ္နည္းေနတဲ့ လကၡဏာေတြကေတာ့ အားယုတ္မယ္၊ မွတ္ဥာဏ္နည္းမယ္၊ အေရျပားေျခာက္ေနမယ္၊ ႏွလံုးေရာဂါရမယ္၊ စိတ္မူေျပာင္းမယ္၊ စိတ္ဓါတ္က်မယ္၊ ေသြးလွည့္တာမေကာင္းဘူး။

Omega-3 နဲ႔ Omega-6 ေတြ မွ်တဘို႔ လိုတယ္။ Omega-6 fatty acids အေတာ္မ်ားမ်ားက ေရာင္ရမ္းျဖစ္စဥ္ကို အားေပးတယ္။ အေမရိကန္ေတြ အမ်ားဆံုးစားေနၾကတဲ့ အစာထဲမွာ ၆ အမ်ိဳးအစားက ၃ အမ်ိဳးအစားထက္ ၁၄-၂၅ ဆ ကဲေနတာမေကာင္းဘူး။ ေျမထဲပင္လယ္ေဒသအစားအစာမွာေတာ့ ၃ နဲ႔ ၆ မွ်တလို႔ ေကာင္းတယ္။ ဒီလို အသားနည္းျပီး ငါးမ်ားတဲ့ အစားေတြမွာ Good cholesterol ေခၚတဲ့ HDL ေကာင္းတဲ့ (ကိုလက္စေထာ) ပိုမ်ားလို႔ ပိုေကာင္းတယ္။ Inuit Eskimos (အက္စကီမိုး) ေတြ စားတာလဲအတူတူဘဲ။ ေသြးထဲမွာ Triglycerides အဆီဓါတ္ နည္းေစလို႔ ေကာင္းတယ္။

အေစ့အဆံေတြမွာလဲ Omega-3 တမ်ိဳးျဖစ္တဲ့ (LNA) မ်ားလို႔ ေကာင္းတယ္။ ေသြးတိုးရွိသူေတြအတြက္လဲေကာင္းတာကို ေဆးကုသျပီးေလ့လာခ်က္ေတြမွာသိရတယ္။ ၁၇ ေနရာမွာစမ္းေတာ့ ေသြးတိုးရွိျပီး ေသြးက်ေဆး မေသာက္သူေတြကို ငါးအဆီ 3 grams ေပးတာသက္သာတာေတြ႔တယ္။ ဆီးခ်ိဳရွိသူေတြမွာအမ်ားအားျဖင့္ Triglyceride မ်ားျပီး HDL levels နည္းေနတတ္တယ္။ ဒီလိူလူနာေတြကို Omega-3 ေပးတာေကာင္းတယ္။ သတိေတာ့ ထားရမယ္။

• အဆစ္နာေရာဂါ တာရွည္ေနသူေတြကိုလဲေပးရင္ (NSAIDs) အနာအကိုက္သက္သာေဆး နည္းေပးလို႔ ရတာ ေတြ႔ရတယ္။
• (SLE) ေခၚတဲ့ ေရာဂါျပီးစနစ္ ခ်ိဳ႕ယြင္းလို႔ ျဖစ္တဲ့ေရာဂါသည္ေတြမွာလဲအဲလိုဘဲ။ • Osteoporosis အရိုးအားနည္းေရာဂါ၊
• စိတ္က်ေရာဂါ၊
• စိတ္ႏွခြေရာဂါ၊
• (စကစ္ဗိုဖရီးနီးယား) စိတ္ေရာဂါ၊
• (ADHD) သတိမမူစိတ္ေရာဂါ၊
• အေရျပားနာေတြ
• (IBD) အစာေျခလမ္းမေကာင္းတဲ့ေရာဂါ၊
• ပန္းနာ၊
• အသက္ၾကီးသူေတြျဖစ္တဲ့ မ်က္စိမံႈေရာဂါ၊
• ရာသီလာရင္ ဗိုက္နာတာ။
• အူမၾကီး-ကင္ဆာ၊
• ရင္သား-ကင္ဆာ၊
• ေယာက္်ားဆီးက်ိတ္-ကင္ဆာေတြအတြက္လဲအက်ိဳးမ်ားတယ္။

EPA ေရာ DHA ကို Fish oil capsules ေဆးေတာင့္နဲ႔ လာတယ္။ Flaxseed, Flaxseed oil နဲ႔ Fish and Krill oils အဆီေတြကိုေရခဲေသတၠာနဲ႔ ထားရတယ္။ Whole flaxseeds ကိုေထာင္းျပီးရင္ ၂၄ နာရီအတြင္းစားသံုးရမယ္။ ေထာင္းျပီးသားကို Special mylar package စပါရွယ္ ထိုးပိုးျပီးေရာင္းတာလဲရွိပါတယ္။ ေဆးေရာင္းခ်တဲ့ ကုမၸဏီကိုေတာ့ နာမည္ရွိတာ ျဖစ္ဘို႔ သတိထားသင့္တယ္။ တခ်ိဳ႕ေတြထဲမွာမလိုလားအပ္တဲ့ Mercury (မာက်ဴရီ)၊ Lead ခဲနဲ႔ Cadmium (ကဒ္မီယမ္) ေတြ ပါေနတတ္တယ္။

- အမ်ားသံုးေဆးေတာင့္ထဲမွာ Omega-3 fatty acids EPA 180 mg နဲ႔ DHA 120 mg ပါတတ္တယ္။
- အသက္ ၁၈ ႏွစ္ေအာက္ ကေလးေတြအတြက္ ဘယ္ေလာက္ေပးရမယ္ဆိုတာမေသျခာေသးဘူး။
- လူၾကီးေတြကိုတေန႔မွာ 3 grams ထက္မပိုသင့္ဘူး။ ႏွလံုးေရာဂါအခံမရွိသူေတြ တပါတ္မွာ ၂ ခါသာေသာက္ဘို႔ သင့္တယ္။
- ေသြးေၾကာက်ဥ္း-ႏွလံုးေရာဂါရွိသူေတြက EPA နဲ႔ DHA ေန႔စဥ္ 1 gram ေသာက္ရတယ္။ အစြမ္းျပဘို႔ ၂-၃ ပါတ္ ေစာင့္ရတယ္။
- (ကိုလက္စေထာ) မ်ားေနသူေတြက EPA နဲ႔ DHA ေန႔စဥ္ 2-4 gram ေသာက္ရတယ္။ အစြမ္းျပဘို႔ ၂-၃ ပါတ္ ေစာင့္ရတယ္။
- Fish oil က ေလထတတ္တယ္။ တခ်ိဳ႕ ဝမ္းပ်က္တယ္။
- ေသြးယိုတတ္သူေတြ မေသာက္သင့္ဘူး။
- ေသြးက်ဲေဆး Warfarin or Clopidogrelေသာက္ေနသူေတြ မေသာက္သင့္ဘူး။
- ဆီးခ်ိဳေဆးေတြထဲက Glipizide, Glyburide, Metformin, Insulin ေတြ သံုးေနသူေတြကသတိနဲ႔ ေသာက္ရမယ္။
- Cyclosporine အဂၤါအစားထိုးကုသူေတြကိုေပးတဲ့ေဆးသံုးေနသူေတြကသတိနဲ႔ ေသာက္ရမယ္။
- Etretinate and topical steroids စတီရြိဳက္ေဆးသံုးေနသူေတြကသတိနဲ႔ ေသာက္ရမယ္။
- Cholesterol-lowering medications (ကိုလက္စေထာ) က်ေဆး Atorvastatin, Lovastatin, Simvastatin ေတြေပးထားသူေတြလဲသတိနဲ႔သာေသာက္သင့္တယ္။

သမိုင္းကိုလွန္ရင္ Omega-3 ကိုသိထားတာက ၁၉၃ဝ ကတည္းကျဖစ္ေပမဲ့ ႏွလံုးအတြက္ ေကာင္းတာကို ၁၉၉ဝ က်မွ သိလာရတယ္။ ၈-၉-၂ဝဝ၄ မွာအေမရိကန္ FDA ကေန EPA နဲ႔ DHA n−3 fatty acids ေတြဟာ ႏွလံုး-ေသြးေၾကာက်ဥ္း ေရာဂါအတြက္ အေထာက္အကူျပဳႏိုင္တယ္။ အေသအျခာၾကီးေတာ့ မဟုတ္ဘူးလို႔ ေထာက္ခံခ်က္ ေပးခဲ့တယ္။ ႏွလံုးေရာဂါကေနေနာက္ဆက္ျဖစ္ႏိုင္တဲ့ အႏၠရာယ္ျဖစ္မွာကိုေလ်ာ့နည္းေစတယ္လို႔ ဆိုလိုတာ ျဖစ္ပါတယ္။

Dr. တင့္ေဆြ
၂၈-၈-၂ဝ၁၁
၁-၃-၂ဝ၁၄